มีการจัดตั้งจุดให้บริการเจลล้างมือ และอ่างล้างมือ ปฏิบัติตามมาตรการของรัฐอย่างเข้มงวด เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 หากเป็นก่อนหน้านี้ การเดินไปตลาดเพื่อซื้ออาหารหรือของใช้ในครัวเรือนก็ไม่ได้ยุ่งยาก ทุกอย่างดำเนินไปเป็นปกติธรรมดา ไม่ต้องใส่หน้ากากอนามัย ไม่ต้องพกเจลล้างมือ แต่หลังจากที่มีการแพร่ระบาดของโควิด-19 ความปกติของการใช้ชีวิตต้องเปลี่ยนไป หรือที่เราเรียกกันว่า “New Normal” วิถีชีวิตรูปแบบใหม่ ที่ทุกคนต้องปฏิบัติตามเพื่อป้องกันยับยั้งโควิด-19

 

วิถีชีวิตรูปแบบใหม่ ไม่ได้มีเพียงแค่ต้องสวมหน้ากากอนามัยเมื่อต้องออกไปข้างนอก ต้องพกเจลล้างมือติดตัวไว้ตลอดเวลา ต้องเว้นระยะห่างทางสังคม และการดูแลสุขภาพอนามัยบุคคลเท่านั้น แม้แต่ตลาดสดหรือสถานที่จำหน่ายอาหาร สินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็นในการดำเนินชีวิตต่างก็ต้องปรับเปลี่ยนให้เข้ากับสถานการณ์เช่นกัน โดยเฉพาะตลาดสด ตลาดนัดในพื้นที่ต่างๆ ทั้งในเขตกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด

 

การรณรงค์และสนับสนุนให้จัดระเบียบตลาดสด ตลาดนัด และประชาสัมพันธ์ลดความเสี่ยงจากเชื้อโควิด-19 ให้มีความสะอาด ปลอดภัย เป็นสิ่งที่ สสส. สนับสนุนและร่วมกันทำงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มาตั้งแต่เดือนมกราคมจนถึงปัจจุบัน โดยมุ่งเน้นสร้างความรู้ ความเข้าใจในการป้องกันและแก้ไขปัญหา รวมทั้งพัฒนาการทำงานรูปแบบใหม่เพื่อรองรับชีวิตวิถีใหม่ของประชาชนที่จะเปลี่ยนแปลงไปหลังจากเหตุการณ์ระบาดของโควิด-19
 

ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์

 

ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวถึงการทำงานร่วมกับภาคีเครือข่ายของ สสส. ในการสนับสนุนการรณรงค์จัดระเบียบตลาดสด ตลาดนัด ในรูปแบบใหม่ และสนับสนุนอ่างล้างมือแบบเท้าเหยียบต้นแบบให้กับสำนักงานเขตและตลาดสดในสังกัดกรุงเทพมหานคร ตลาดละ 1 ชิ้น เพื่อเป็นต้นแบบนำร่องให้กับตลาดอื่นๆ ว่า ในวิกฤตของโควิด-19 ทำให้เกิดมาตรการที่จะต้องบังคับเรื่องการเคลื่อนไหวของผู้คน ซึ่งทำได้ไม่นานอยู่แล้ว สิ่งที่ต้องทำควบคู่กันคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตใหม่ของผู้คน สสส. ตั้งใจและเข้าร่วมการสร้างชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา นี้ให้เป็นบรรทัดฐานในสังคมรูปแบบใหม่ และคิดว่าจะนำไปสู่การสร้างเสริมสุขภาพแนวใหม่ในอีกหลายๆเรื่อง

 

“การไปใช้ชีวิตในตลาด ซึ่งเป็นที่ที่คนแออัดอยู่แล้ว การจะต้องมีวิถีปฏิบัติอย่างไร และการมีสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น อ่างล้างมือเท้าเหยียบนี้ก็ช่วยให้ไม่ต้องใช้มือจับก๊อก แต่ใช้เท้าเหยียบแทน หลายพื้นที่ตลาดสดจำนวนมากอาจไม่มีความสะดวกในการใช้เจลแอลกอฮอล์ล้างมือ บางทีก็เป็นการสิ้นเปลืองและรองรับสถานการณ์ในระยะยาวได้จำกัด การล้างมือในแบบปกติจะช่วยในเรื่องอนามัยส่วนบุคคลในสารพัดโรคได้ไม่เพียงแค่โควิด-19 เท่านั้น หากทำเป็นนิสัย การล้างมือบ่อยๆ ในที่สาธารณะต่างๆ ได้ ก็เป็นอีกหนึ่งในชีวิตวิถีใหม่ที่ สสส. ต้องการจะขับเคลื่อนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อไป” ดร.สุปรีดา กล่าว

 

ในส่วนของอ่างล้างมือแบบเท้าเหยียบต้นแบบที่ สสส. มอบให้กับตลาดสดทุกตลาดในสังกัดกรุงเทพมหานครนั้น เป็นผลงานการออกแบบและผลิตของ นายอัครพงษ์ บุญมี และเยาวชนศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน บ้านกาญจนาภิเษก
 

นายอัครพงษ์ บุญมี

 

นายอัครพงษ์ บุญมี ผู้ผลิตและคิดค้นอ่างล้างมือแบบเท้าเหยียบต้นแบบ เล่าว่า หลังจากที่มีการประกาศเคอร์ฟิวเป็นจุดเริ่มต้นของการทำผลงานชิ้นนี้ เพราะมีพี่ที่รู้จักโทรมาปรึกษาว่าอยากจะทำที่ล้างมือแบบเท้าเหยียบจะเอาไปลงที่ตลาด เพื่อให้คนที่ตลาดเวลาไปซื้อของอย่างน้อยก็ได้ป้องกันตัวเอง ได้ล้างมือให้สะอาด

 

“ผมเป็นอดีตเยาวชนบ้านกาญจนาภิเษกและรู้จักกลุ่มเยาวชนที่นั่น เลยไปชวนน้องๆ มาทำด้วยกัน และบอกกับพี่ที่เขาอยากได้ว่า พี่หาออเดอร์มาเลย ผมมีทีมที่จะช่วยทำ และก็เข้าไปทำที่บ้านกาญจนาฯ ร่วมกับน้องในทีมประมาณ 15 คน ทำช่วงแรกคิดว่าคงมีแค่ 1-2 ตัว แต่ปรากฏว่ามีออเดอร์สั่งทำมาร้อยกว่าตัว ซึ่งถือว่าเกินคาดมาก และมีออเดอร์สั่งทำเข้ามาเรื่อยๆ”

 

อัครพงษ์ กล่าวต่อถึงขั้นตอนการทำอ่างล้างมือว่า มันไม่ได้ยากหรือง่ายจนเกินไป ช่วงแรกที่ลองทำ 5 ตัวที่จะนำไปเสนอจะเป็นรูปแบบสำเร็จรูปเลย แต่พอลองทำแล้วต้นทุนต่อตัวสูงพอสมควร ทางพี่ที่สั่งทำเลยปรึกษาว่าเราลองทำในแบบของเราดูไหม เป็นแบบงาน ดีไอวายก็ได้ จึงคิดค้นเองใหม่ทั้งหมดโดยใช้อุปกรณ์ที่หาได้ง่ายๆ ตามร้านวัสดุก่อสร้างทั่วไป ต้นทุนไม่สูงมาก และใช้เวลาทำต่อตัวไม่นานประมาณ 1 ชั่วโมง แต่จะยากตรงส่วนโครงเท่านั้น

 

“แต่ละตัวสามารถใช้งานได้นาน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการใช้งานด้วย ตอนนี้ทำไปประมาณสองร้อยกว่าตัวแล้ว ซึ่งการทำงานร่วมกับน้องกลุ่มศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน บ้านกาญจนาภิเษก มีการแบ่งงานกันทำอย่างชัดเจน น้องๆ ก็ได้ฝึกการทำงานและได้ค่าตอบแทนในส่วนนี้ด้วย” นายอัครพงษ์กล่าว

 

สสส.และภาคีเครือข่ายสุขภาพ ไม่เพียงแต่ให้การสนับสนุนและรณรงค์ในการจัดระเบียบตลาดสด ตลาดนัดทั่วไปให้เป็นแหล่งอาหาร-ค้าขายที่ปลอดภัยของประชาชนเท่านั้น แต่ยังมุ่งสร้างองค์ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง ลดความเสี่ยงการติดเชื้อโควิด-19 และส่งเสริมให้เกิดการใช้ชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา สวมหน้ากาก ล้างมือ รักษาระยะห่างทางสังคม รองรับกับการเปลี่ยนแปลงหลังการระบาดของโควิด-19 นี้ เพื่อให้ประชาชนคนไทยทุกคนมีสุขภาวะที่ดี

 

เรื่องโดย ฐิติพร โยทาพันธ์ Team Content www.thaihealth.or.th

ให้สัมภาษณ์โดย ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

นายอัครพงษ์ บุญมี ผู้ผลิตและคิดค้นอ่างล้างมือแบบเท้าเหยียบต้นแบบ ศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน บ้านกาญจนาภิเษก