วัดปงสนุก งามวิหารจตุรมุขในทุกมุมมอง

กินเที่ยว
วัดปงสนุก งามวิหารจตุรมุขในทุกมุมมอง

สถาปัตยกรรมของวิหารพระเจ้าพันองค์ หรือวิหารจตุรมุขของวัดปงสนุก ซึ่งได้รับการอนุรักษ์ให้อยู่ในสภาพที่ค่อนข้างสมบูรณ์จนได้รับรางวัลอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมดีเด่นจากยูเนสโก้

วัดปงสนุกวัดปงสนุก

 
เมื่อมีโอกาสมาเยือนถิ่นฐานบ้านเมืองเหนือทั้งที สิ่งหนึ่งซึ่งไม่ควรพลาดหรือถ้าขาดไปก็นับได้ว่าเหมือนยังมาไม่ถึงก็คือ การเยี่ยมชมวัดวาอารามเก่าแก่และสวยงามที่มีอยู่มากมาย ทว่ามีวัดแห่งหนึ่งใน เมืองลำปาง อันมากด้วยความน่าสนใจทั้งประวัติความเป็นมา ลวดลายของสิ่งปลูกสร้างไม่ว่าจะเป็นพระเจดีย์ วิหารจตุรมุข รวมไปถึงชื่อเสียงเรียงนามซึ่งเชื่อแน่ว่าใครก็ตามเมื่อได้ยินคงพากันทำหน้าสงสัยว่าเหตุใดถึงได้มีชื่อ วัดปงสนุก เช่นนี้ ว่าแล้วก็อย่ารอช้า เชิญเข้าไปชื่นชมและทำความรู้จักกับสถานที่ศักดิ์สิทธิ์กันดูดีกว่า
 

วัดปงสนุกวัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก

 
วัดปงสนุกแห่งนี้สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยเจ้าอนันตยศ ซึ่งเป็นราชบุตรของพระนางจามเทวีแห่งหริภุญไชย ( จังหวัดลำพูนในปัจจุบัน ) เมื่อครั้งเสด็จมาสร้างเขลางค์นคร ( จังหวัดลำปางในปัจจุบัน เมื่อปี พ.ศ.1223 ทั้งนี้ชื่อของ วัดปงสนุก อาจฟังแล้วรู้สึกแปลกหูไปบ้าง แต่ทราบหรือไม่ว่าที่มาของชื่อวัดนี้ซึ่งบางตำนานกล่าวไว้ว่าเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2364 เมืองลำปางและเมืองเชียงใหม่ยกทัพเข้าตีเมืองเชียงแสน แต่เมื่อไม่สามารถต้านทานความแข็งแกร่งได้ชาวเมืองเหล่านั้นจึงถูกต้อนมายังฝั่งเวียงเหนือของนครลำปาง โดยหนึ่งในกลุ่มชนนั้นก็มีชาวปงสนุกรวมอยู่ด้วย และขณะเดียวนั้นชาวเมืองพะเยาก็ได้อพยพมายังฝั่งเวียงเหนือเพื่ออาศัยอยู่เช่นเดียวกัน ต่อมาเมื่อบ้านเมืองสงบแล้วชาวพะเยาก็ย้ายกลับบ้านเกิดเมืองนอนของตน เหลือไว้แต่เพียงชาวปงสนุกที่ยังคงอยู่ ดังนั้นจึงได้เรียกชื่อวัดและชื่อหมู่บ้านตามเผ่าพันธุ์ของตนเอง และคำว่า ปงสนุก นั้นก็หมายถึงพงศ์เผ่าแห่งความรื่นเริงนั่นเอง
 
แต่เดิมวัดนี้มีอาณาบริเวณกว้างขวาง มีพระภิกษุและสามเณรบวชเรียนอยู่เป็นจำนวนมาก จึงได้มีการแบ่งการปกครองออกเป็น 2 ส่วนคือ วัดปงสนุกเหนือ กับ วัดปงสนุกใต้ เพื่อให้ช่วยกันดูแลได้อย่างทั่วถึง ด้วยเหตุนี้จึงทำให้วัดปงสนุกมีความพิเศษตรงที่เราจะได้เห็นเหมือนว่ามีวัด 2 วัดตั้งอยู่ในเขตใบพัทธสีมาเดียวกัน ซึ่งพื้นที่ภายในวัดได้มีการถมดินไว้ระหว่างพื้นที่ของวัดทั้งสองเรียกว่า “ ม่อนดอย”  เปรียบได้กับการจำลองเขาพระสุเมรุขึ้นมา โดยที่พื้นที่ด้านบนนี้จะมี พระเจดีย์ศรีจอมไคล วิหารพระนอน และวิหารพระเจ้าพันองค์ ลักษณะเป็นทรงโถงจตุรมุข อันเป็นเอกลักษณ์แห่งเดียวในประเทศไทยตั้งอยู่ข้าง บนนั้น ซึ่งวิหาร พระเจ้าพันองค์ หลังนี้เองที่ได้รับรางวัลการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมดีเด่นจากยูเนสโก้เมื่อปี 2008 ที่ผ่านมา ( Award of Merit Wat Pongsanuk; Asia-Pacific Heritage Awards for Culture Herritage Conservation from UNESCO Year 2008 )
 

วัดปงสนุกวัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก

 
โดยวิหารพระเจ้าพันองค์ที่ได้รับรางวัลหลังนี้สร้างด้วยไม้ เป็นสถาปัตยกรรมเก่าแก่ ที่ยังคงหลงเหลืออยู่เพียงแห่งเดียวของประเทศ ตัวอาคารแสดงถึงการรวบรวมทั้งงานด้านจิตรกรรม สถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างไทย จีน พม่า ผสมผสานเข้าไว้ด้วยกันอย่างสวยงาม โครงสร้างของวิหารมีลักษณะเป็นมณฑปเปิดโล่งตรงกลางประดิษฐานพระพุทธรูปสี่องค์ พระพักตร์แต่ละองค์ก็หันออกไปยังทิศทั้งสี่ ในส่วนของหลังคามีลักษณะซ้อนกันสามชั้นซึ่งตกแต่งไว้อย่างสวยงาม รวมไปถึงเสาสี่เหลี่ยมที่ค้ำตัววิหารก็มีลวดลายอันน่าวิจิตรปรากฏให้เห็นอยู่แทบทุกต้น และบริเวณด้านบนรอบในของตัววิหารนั้นได้รับการประดับด้วยพระพิมพ์องค์เล็กจำนวนมากถึง 1,080 องค์ นี่จึงเป็นที่มาของชื่อ วิหารพันองค์ ที่ใช้เรียกกันอย่างติดปาก  
 

วัดปงสนุกวัดปงสนุก วัดปงสนุก วัดปงสนุก

 
ด้วยความเป็นวัดเก่าที่มากด้วยความสวยงาม แล้วก็ยังมีข้าวของเครื่องใช้ที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา เช่น ห้องเก็บ หีบธรรม เก่า ซึ่งเป็นตู้เก็บคัมภีร์พระไตรปิฎก หรือที่ชาวล้านนาเรียกว่า หีดธรรม ซึ่งมีการสันนิษฐานกันว่าเพื่อไม่ต้องการให้พ้องกับคำว่าไม้หีบที่ใช้หนีบปลาหรือเนื้อสัตว์ต่างๆ กระทั่งได้คำเรียกอย่างที่ได้กล่าวไปนั่นแล้ว และท้ายนี้หากคุณได้มีโอกาสมาเยือนถิ่นรถม้าก็น่าจะบันทึกชื่อ วัดปงสนุก ไว้เป็นหนึ่งในจุดหมายก็คงจะดีไม่น้อย    
 

 

ที่อยู่ : หมู่บ้านปงสนุก ตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52000
เบอร์ติดต่อ : 054-228763
GPS : 18.294200, 99.496900
Website : http://province.m-culture.go.th/lampang/wat/w6.html
เวลาทำการ : 05.30 น. -  20.30 น.
ช่วงเวลาแนะนำ : ช่วงสายหรือไม่ก็ช่วงบ่ายแก่ไปจนถึงตอนเย็นๆ เนื่องจากแดดจะได้ไม่ร้อนมาก
ไฮไลท์ : วิหารพระเจ้าพันองค์หรือวิหารจตุรมุขที่มีพระพิมพ์ประดับอยู่ภายในรอบวิหารจำนวน 1,080 องค์
กิจกรรม : เยี่ยมชมความงามของสถาปัตยกรรมแบบล้านนา และกราบขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์

วัดปงสนุก

จากตัวเมืองลำปางให้วิ่งข้ามสะพานรัษฎาภิเศกมาจนพบกับสี่แยกไฟแดงจากนั้นให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ถนนปงสนุก จากนั้นวิ่งต่อไปซักระยะจะพบวัดอยู่ทางขวา

ข้อมูลเเละภาพประกอบจาก